Dişli pompa, dönen dişliler kullanarak sıvıları taşıyan pozitif deplasmanlı döner pompalardır. Sıvı ortamını iten, vakum basıncı oluşturan iki veya daha fazla dahili dişlinin kullanımıyla işlev görürler. Dişli pompalar, çift diyaframlı pompalar ve peristaltik pompalarla karşılaştırılabilir sabit ve darbesiz bir sıvı akışı sağlayan kompakt, yüksek basınçlı pompalardır. Yağlar, plastikler, boyalar, yapıştırıcılar veya sabunlar gibi yüksek viskoziteli pompalama uygulamaları için çok uygundurlar.
| Avantajları | Dezavantajları |
| Kolay kurulum ve bakım | Zamanla dişlerde aşınma ve akış verimliliğinde düşüş |
| Yüksek viskoziteli sıvılar için çok ideal | Kuru çalıştırılamaz |
| Kompakt ve basit yapı | Agresif kimyasallar ile uyumlu değil |
| Kararlı, kontrollü ve darbesiz akış | Sıvıya uygulanan mekanik hasar |
| Kendinden emişli |
Çalışma Prensibi
Dişli pompalar pozitif deplasmanlı pompalardır, yani sıvıları sabit bir hızda hareket ettirmek için genişleyen ve daralan odaları kullanırlar. Spesifik olarak, bu büzülmeye ve genleşmeye neden olmak için döner bir mekanizma veya tertibat kullanan döner pozitif deplasman pompalarıdır. Dişli pompalar, kullanılan en yaygın pozitif yer değiştirme pompası türüdür. Tipik olarak, iki dişlinin (tahrik dişlisi ve bir rölanti) dönen bir tertibatı, pompa girişinde emme oluşturmak ve akışkan çekmek için hareket eder. Sıvı daha sonra dişlilerin dişleri ile kasanın duvarları arasında boşaltma noktasına yönlendirilir. Sıvı, girişten çıkışa hareket ettikçe hacim azalır, bu da basınç birikmesine neden olur. Basınç tahliye vanaları tipik olarak, pompalama sistemini tahliye borusundaki kapalı bir vanadan korumak için pompaya yerleştirilmiştir. Dişli pompalarındaki akış, pompa dişleri arasındaki boşluğun (hacim), dişlilerin dönme hızını (rpm) ve kayma miktarını (ters akış) belirler. Pompa aşınırken kayma artar.
Dişli Pompa Çeşitleri
Harici Dişli Pompalar
Harici dişli pompalar, akış oluşturmak için dış dişlere sahip iki özdeş dişli kullanır. Dişlilerin dönüşü; sıvı, giriş portuna girecek ve iki dönen dişlinin dış çevresine ve çevresine akacak şekildedir. Sıvı, çevrenin etrafına girdiğinde çıkış portuna boşaltılır.
Dış dişli pompaları, dişlilerin her iki tarafında da yakın toleranslara ve şaft desteğine sahiptir. Bu, 3000 psi / 200 bar’ın ötesindeki basınçlara geçmelerini sağlar ve ayrıca daha yüksek akış kontrolü ve pompadan geçen daha güvenilir bir sıvı ölçümü sağlar. Ayrıca, aşındırıcı veya aşırı yüksek sıcaklıktaki sıvıları kullanmaya uygun olmadıkları anlamına gelir. Verimliliği ve akışı azaltan kayma, viskozite azaldıkça artar ve 5000 SSU’da (Saybolt Universal Seconds) sıfıra yaklaşır.
Dış dişli pompaları, orta verimlilikte, iç tiplere göre daha az maliyetli ve daha basittir. En çok benzin, dizel ve gazyağı gibi yakıt yağlarını aktarmak için kullanılırlar. Ayrıca, asansörler, damper kontrolleri ve diğer hidrolik cihazlar gibi yüksek basınçlı uygulamalar için kullanılırlar. Ayrıca hassas transfer ve ölçüm uygulamaları için de popülerdir.
Dahili Dişli Pompa
İç dişli pompaları, içten kesilmiş dişlere sahip olan ve içten kesilmiş dişlilerin içinde bulunan ve iç içe geçen dişlileri kullanarak akış üretir. Dişliler giriş tarafındaki ağ örgüsünden çıktığında, pompanın içine sıvı çekilir. Sıvı, boşaltma deliğini dişlilerin ağzıyla dışarıya doğru zorlar. Bazıları, giriş hacmini iki dişli arasındaki boşaltma hacminden ayırmak için kullanılan bir hilal şeklinde bölüm içerir.
Bu pompalar yüksek viskoziteli akışkanların hareketinde üstündür, ancak 1cP (centiPoise) ila 1.000.000 cP değerine kadar faydalı bir viskozite aralığına sahiptir. Tek açıklık noktası (rotor dişli dişlerinin uçları ve pompanın başı arasındaki mesafe) yüksek sıcaklıklara uyum sağlamak, yüksek viskoziteler için verimliliği maksimuma çıkarmak ve aşınmaya uyum sağlamak için ayarlanabilir.
| Harici Dişli Pompa | Dahili Dişli Pompa |
| Bir çift dış dişli rotor tertibatını oluşturur. | Rotor düzeneğinde bir iç dişli ve bir dış dişli |
| Rotor millerini destekleyen dört rulman vardır. | Rotor bir veya (en fazla) iki yatak üzerinde desteklenir. |
| Kompakt pompa dizaynı | Pompa tasarımı yüksek özellikli modeller için hacimli ve hatta verimsizdir. |
| Daha büyük çıkış boyutları ve yüksek kapasiteler. | Küçük çıkış boyutları ve orta / düşük kapasiteler |
| Dişli tasarımları düz, helisel veya balıksırtı içerir. | Tüm dişliler düz tasarımlıdır, ayrıca iki dişlinin ayrılması için bir kama gereklidir. |
| Orta / düşük sıcaklık ve yüksek basınçlı pompalama. | Yüksek sıcaklık, orta basınç, düşük kapasiteli pompalama |
Dişli pompa uygulamaları
Dişli pompalar, düşük sayıda askıda katı madde içeren yüksek viskoziteli sıvılar için çok uygundur. Yüksek viskoziteli sıvılar, boyalar ve sabunlar gibi maddeleri içerir.
Dişli pompaların sıkı mekanik boşlukları olduğundan, bir sıvı içindeki askıda katı maddeler dişli pompanın parçalarında aşınmaya neden olabilir, bu da pompa veriminin düşmesine ve pompa ömrünün kısalmasına yol açar.
Bazı uygulamarı;
- Otomotiv yakıtları ve yağları.
- Hidrolik yağlar.
- Alkol ve çözücüler.
- Kızgın yağın küçük ölçekli sirkülasyonu.
- Boyalar, reçineler ve polimerler.
- Sıvı sabun.
- Mısır şurubu, hayvan yemi ve fıstık ezmesi gibi yenilebilir gıdalar.
Diğer ilgili yazılar;
Bir yanıt yazın